27 Eylül 2008 Cumartesi

Bayramlar, Kokular, Korkular

Bayram kelimesi herkes için ayrı bir anlam taşıyor. Bu kelimenin tatil kelimesi ile dansetmesine artık neredeyse alışır olmuşken bayram takvimlerinin giderek yaz aylarına dönmesiyle birlikte çok uzun yıllar boyunca bayram lafı edilince tatil kelimesinin hatırlanacağını düşünüyorum.


Herkesin bayram ile özdeşleştirdiği birkaç anısı, zihninde yer etmiş bayramı hatırlatan birkaç nesnesi, birkaç kokusu vardır.


Benim bayram denilince hatırladıklarım;


Öncelikle anneannemin torunlarına vermek için aldığı çekmecesinde sakladığı mendillerin kokusu. Anneannem her torununa onunla ilgili olduğunu düşündüğü bir mendil alır elini öptüğümüzde mendilimizi verirdi, mendili içinde badem şekeri ve bayram harçlığımız olurdu. Benim mendillerimde mikiler, komik desenler ya da kedi resimleri olurdu. Parayı cebimize atar, badem şekerlerimiz hemen yerdik. Mendili koklardım, anneannemin elleri gibi tertemiz kokardı. Aklımda kalan güzel koku bu, bir de burnumdan yıllardır gitmeyen kötü koku var.

Bayram sofralarımız kalabalık olurdu, kardeşlerin çocukları anneannemin evinin bahçesinde oyunlar oynardık.

Bir kurban bayramı dört kuzen bir akşam öncesinden planlar yapmış, sabah karanlığında bahçede bekleyen kurbanlık koyunu alarak Spil dağına kaçmıştık. Fazla uzağa gidememiştik, Sultan Kahvesinin oradaki çeşmenin yanında koyunla oyunlar oynarken bizimkiler tarafında kıstırılmıştık. Koyunun kurban edilmesini istemiyorduk ya dedem bizden yana çıkmıştı gidip bir başka koyun aldılar yeni koyun kurban edildi bizim kınalı o bayramı atlattı.

Bir şeker bayramında Karşıyaka’daki teyzemlere ziyarete gittik, apartmanın önünde tuhaf bir kalabalık vardı, merdivenlerinde ise çok kötü bir koku. Çürümüş et kokusu olduğunu öğrendik sonradan. İkinci kattaki yaşlı amca bayramdan günler önce ölmüş, ziyarete gelen uzak bir akraba cesedini bulmuş. O koku aylarca o merdivenlerden çıkmamış, kuzenim söyledi. O kapının önünden tek başına geçmeye korkmuş günlerce.

Bayramlarda tebrik kartları gönderirdik eskiden şimdi ise üç beş standart e mail seri halde forward ediyoruz birbirimize. O eski kartları üşenmeden yazar postaya verirdik, gelen kartlar birisinin bizi düşündüğünü gösterirdi. Okumadan kenara attıklarımız da olurdu ama çoğu kart tatlı bir gülümseme yerleştirirdi yüzlerimize.


Yaklaşık 15 yıl kadar önce kuzenimin yeni aldığı video kamera ile bir kurban bayramında akrabaları, yaşlıların eskiyi anlatan sohbetlerini, misafir odasında çınlayan kahkahalarını, mutfakta taşan kahve cezvesinin kopardığı minik fırtınayı, ikram edilecek tatlının az, misafirin çok gelmesinin yarattığı paniği kayıt etmiş ve kasedi bir çekmecede unutmuştuk. İki yıl önce bu kasedi bulup cd ye çektirdim, sonrada üşenmeyip aylarca didik didik didikleyip 20 dakikalık kısa bir film haline getirdim. Cd deki biyiklerimizin çoğu artık hayatta değil. O yıl kurban bayramı için cd görüntüsü olanların tüm akrabaları için o CD den çoğalttım, her biri için bir bayram kartı hazırlayıp “Tüm sevdiklerinizle beraber bayramınız kutlu olsun” yazıp adreslerine yolladım. Zarfı alıp izleyenler, hem de eski bir bayramı izleyip artık aramızda olmayanları görerek hüzünlenmiş hem de mutlu olmuşlardı. Bu benim gönderdiğim son bayram tebriği oldu.

Mutlu bayramlar vardı. Şimdi onun yerine çokça geziyoruz, tatile falan çıkıyoruz, mutlu oluyoruz.

Bayramınız kutlu olsun.

18 yorum:

  1. annem kağıt mendiller yaygınlaşalı beri artık mendil dağıtmıyor, çorap dağıtmaya başladı :D

    YanıtlaSil
  2. senin de bayramın kutlu olsun Vladimir.
    Eskilerle ilgili bir film yapıp, Cd'yi çoğaltıp yaşayan akrabalarına bayram armağanı yapmanın verdiği hazzı ben de biliyorum.
    Hem onlar keyiflenir/hüzünlenir hem sen..

    Tekrar mutlu bayramlar..
    Sevgiyle..

    YanıtlaSil
  3. ölüp de ancak uzak bir akrabanın ziyaretiyle öldüğü anlaşılan yaşlı amcanın bu yalnız ölümüne üzüldüğüm kadar son bayram tebriğine de bayıldım. düşündüm d benim böylesi anılarım yok ne yazıkki bayrama dair. kopuk aile bağlarının üzerine bir de bayramın artık tatil olarak algılanıyor olması bende böylesine güzel anlar, anılar bırakmamış...neyse iyi bayramlar sana sevgili terazi :))

    YanıtlaSil
  4. Bayramin kutlu olsun Vladimir.

    Insanlarin sicak mevsimde soguk bayramlar yasiyor olmalari ne yaman bir celiski. Soguk ve birbirilerinden olabildigine uzak. Bayramlarin insanlari birbirlerine yaklastirmasi ve sicak bir ortak paydada bulusturmasi icin illa ki kara kisa mi denk gelmesi gerekiyor diye soracak oluyorum. Ama sonra, kafayi tatille bozmus insanimiz yemez icmez, gerekirse kredi kartina yuklenir ve tatil icin egzotik diyarlara ya da bir kayak merkezinin lobisindeki dev sominenin basina kosar diye dusunuyor ve susuyorum.

    Tatil bitiminde, tenleri bronzlasmis ama kalpleri zerre kadar isinmamis olarak kos kos geriye donen o insanlari dusunup uzuluyorum. Hic mi hisim akrabaniz yok sizin kardesim?!

    YanıtlaSil
  5. Anneannelerimiz gidince bayramlar da gitti galiba.. Mendillerinin kokusu... Ellerinin kokusu.. Biz neden sürdüremedik bu eski insanlar gibi olmayı? İnancımızı kaybettik. Offlayıp dururdum ben misafirler akın akın gedikçe evimize bayramlarda.. Kaçıp odama saklanırdım gitsinler bir an önce diye.. Şimdi ise özlüyorum. En çok da anneannemin kokusunu tabii..

    Evinde sessizce ölüp kalan yaşlı amca gibi bir sona sahip olmak.. O koku.. Çıkılan tatiller bittiğinde artık... çağımızın insanının sonu? Böyle olmasın..

    YanıtlaSil
  6. Biz sanırım çocuklarımıza böyle bayramlar yaşatamayacağız gittigimiz All inclusive tatil mekanlarında...Ona üzülüyorum..

    YanıtlaSil
  7. hem all inclusive hem fake rakı..
    olmaz böyle şey..

    turizm bakanını istifaya davet ediyorum.
    gelir mi bilmem..

    YanıtlaSil
  8. artık hiç çocuk olamayacağız biliyorum ama ne olurdu sadece bayramlara özel bi çocukluğa geçiş gerçekleşebilseydi :(

    YanıtlaSil
  9. bayramların coşkusu sadece akraba ziyaretleri ile sınırlı değildi.sanırım akrabalarla, ailelerle şimdikinden daha çok birlikte yaşanırdı eskiden. bayramlar sohbetlerle geçen gecelerin, paylaşımların bir başka türlüsüydü. belki uzaklardaki sevilen yüzlerin de geldikleri, kartlarının okunduğu. çoğu insan bayramdan bayrama, giysi, ayakkabı alırdı. bayramlıkların yarattığı heyecanı düşünsenize. şimdi bir sürü giysimiz, 5 yıldızlı tatil mekanlarımız, taksitli turlarımız var. bayram izin demek. çünkü köle gibi çalışıyor çoğu insan. ne kart yazmaya vakit var, ne de incelikleri düşünmeye dimağ.

    YanıtlaSil
  10. Bayram anılarını bu denli hatırlayan birinin yazısını okumak güzeldi.Seninde bayramın kutlu olsun

    YanıtlaSil
  11. Vladimir, resimdeki sevimli ayiciklar bayram cicilerini Irlanda'dan almislar sanirim:)

    Saka bir yana, "nerede o eski bayramlar" konulu bir yaziyi St. Patrick's Day temali bir resimle bitirmen cok akilli bir secim. Dini bayramlari dejenere etme konusunda onlari gecmemize cok az bir sey kaldi nitekim...

    YanıtlaSil
  12. Anlattıkların hep geçmişte kaldı değil mi?
    Şimdi bayram demek işten ve okuldan kaytarılan,çoğu kişinin gelen gidenden kaçmak için tatil yerlerine kendini zor attığı acayip bir kavram haline girdi.
    Bayram nedir,nasıl bir şeydir,gelecek nesil bu tür yazılarda bahsedilenlerden anlayabilecek galiba..
    Yazı güzel ve etkileyiciydi..
    İyi bayramlar..

    YanıtlaSil
  13. Sizin de bayramınız kutlu olsun.
    Ne yapalım artık kalanlarla idare edicez yoksa bizler mi alıyoruz gidenlerin yerini de haberimiz yok.:(

    YanıtlaSil
  14. Bayramları fazla sevmem her günümde olduğu gibi bayramlardada kötü anılarım oldu hep, yinede herşeye rağmen iyi olması için İyi bayramlar vladimir

    YanıtlaSil
  15. benim anannem de bu bayramdan bir hafta evvel bıraktı gitti bizi.o yüzden yazını okuduktan sonra boğazımda yutkunamadığım bir düğüm oldu Vladimir.O gidince ben birden büyüdüm sanki :(
    iyi bayramlar...

    YanıtlaSil
  16. bayramları hatırlıyoruz her bayram.
    bir avuç ömrüm var ama bakıyorum ben bile özlüyorum geçmiş bayramları.. demek ki daha da büyüklerin sürekli nerde o eski bayramlar demeleri normal.
    10 sene sonrasından korkuyorum.. her şeye inat :

    iyi bayramlar.

    YanıtlaSil
  17. Sana da iyi bayramlar sevgili Vladimir.

    Ben de eskiden kuzenlerle birlikte poşetlerini eline alıp köyde kapı kapı dolaşıp şeker toplamaya çalışan çocuklardandım. Zaman aktı gitti, çevrem de değişti ben de değiştim. Eski günleri düşünüp hüzünlenmiyor değilim ara sıra.

    Tekrar iyi bayramlar.
    Sevgilerimle,

    cinar.

    YanıtlaSil

Yorumlar