Göz Ucuyla

Hepimizin başkalarına tuhaf gelen davranışları, hatta gülünesi alışkanlıkları vardır mutlaka. Bunların çoğunu fark etmeden sergileriz, fark etsek de alışkanlık haline gelmiş bir şeyi bir çırpıda kesip atamayız.

Öğlen tatillerinde yürüyüş olsun diye kendimi yola atıyorum, Kordon’u bir boydan boya katedeyim derken serin havalarda ayaklarım beni kitapçılara götürüyor. Yeni yayınlanan bir şey varsa, İzmir’e gelinceye kadar hala yeni sayılıyorsa tabi, oralarda görüyorum. Bazı kitapçılar sessiz ve ortada duran kitap öbeklerini evirip çevirip içindekileri biraz okuyarak incelemek bence keyifli bir öğle tatili uğraşısı. Sadece kitap değil inceleme alanıma girenler insanları nerede olursam olayım gözlemlemesini seviyorum. Kitapçıya giren insanlara bakıp da karakter tahlili yapan adam var mıdır şu dünyada derseniz; bu konuda başarılı olup olmadığımı bilemem ama en azından eline aldığı kitabın satırlarını sessizce inceleyen kitap kurtlarının arasından ses farklılığı ile sıyrılan bazı tipleri göz ucuyla izliyorum. Kulağıma şunlar çalındı en son;

“Anna Karenina var mı sizde?”

Soruyu soran, kitapçıya yanında kendisi gibi sabırsız görünümlü arkadaşı ile girmiş otuzlu yaşlarda tiz sesli ve kitapçıdaki sessizliği her cephede zorlamaya olan azmini soru cümlesi kurarken de, cevap beklerken elini beline koyduğunda salladığı hışırtılı poşetleriyle de ispat ebilecek kapasitede bir kadındı. Görevli “Evet var hanımefendi” diyerek kadınların hemen yanındaki bir bölmeye doğru ilerdi, rafta duran kitapları gösterdi.

Kadın tavuk sesi çıkartan insanlardandı, sesini kontrol etmeye gerek duymuyordu yüksek perdeden;

Kadın “Kaç Cilt Bu?” diye sordu.
“İki cilt hanımefendi” yanıtını verdi görevli.
Kadın pazarlık edercesine devam etti; “Tek ciltlisinden istiyordum ben”
Görevli; “O Zomsterdam yayınevinden çıkıyor biz o yayınevinden kitap getirtmiyoruz”
Kadın; “Neden getirtmiyorsunuz”
Görevli; “Kısaltarak çeviriyorlar, şikayet almamak için biz de o yayınevinden getirtmiyoruz”

İçeride benden başka üniversite öğrencisi görünümlü üç genç vardı. Raflara bakarak kitapları inceliyor birbirlerine daha önceden okudukları kitapları gösteriyorlardı. Kadının bu istemkar halini tuhaf bulmuşlar işaretleşiyorlardı.

Kadın;“Ay çok ciltli olunca çantamda taşıyamıyorum ki”
Görevli; “Siz bilirsiniz hanımefendi”
Kadın; “Bana getirtseniz, ben şikayet etmem”
Görevli;“Bir yayınevinden bir kitap siparişi vermiyoruz”
Kadın; “Daha çok isteseniz”
Görevli;“Demin söylediğim sebepten ötürü o yayınevinden kitap getirtmiyoruz hanımefendi”
Kadın arkadaşına dönerek; “Bak getirtmiyorlar okuyamayacağım şimdi Anna Karenina’yı”
Arkadaşı; “Yürü gidelim, çok ciltli yapıyorlar mahsus sürümden kazansın istiyor bunlar”
Kadın; “Hep onlar kazanır zaten, çok ciltli olmasın sürümden kaybediyoruz”

Akıllıca bir saptama yapmış gibi sevinerek kahkaha attı her ikisi de. Bu çığrışma faslından sonra görevliye hiçbir şey demeden arkalarını dönüp geldikleri kapıya yöneldiler. O kitapçıda otomatik kapı dışarıdan gelenlere açılıyordu, dışarıya çıkmak isteyenler farklı yöndeki başka bir otomatik kapıdan çıkıyorlardı. Kitabı soran kadın kapı açılacak sanarak cama hamle yaptı kapı açılmadı.

Görevliye dönerek. “Kapı açılmadı” dedi kadın.
Görevli “Çıkış kapısı yandaki bölmede” dedi.
Kadın “Bunu açsanız bana”
Görevli; “Açılmıyor hanımefendi”
Kadın yalvardı yalavaracak, çocuksu bir sesle; “Bir sefer açsanız, yormasanız bizi”
Görevli;“Vallahi açılmıyor”
Kadının arkadaşı yönlendirdi tekrar; “Yürü gidelim, ne kadar dediğim dedik bir adam ya, bunlar bu kafayla yakında kapanır”

İstemeye istemeye diğer kapıya yönlendi kadınlar. Üniversiteli çocuklar koyuverdiler kahkahalarını.

Ben “Ejderha Dövmeli Kız” kitabını alsam mı almasam mı diye kendime mani olmaya çalışıyordum ki kapı kendiliğinden açıldı tekrar. Bayılıyorum bu sensörlü kapılarA. İçeriye girecek olanı hissedip aralanıveriyorlar. Bir ihtimam, bir ihtimam. Müşterilere kapı açacaksın diye görevli dikseler kapıya, kaytarır, bazen açmaz. Kapı açılmayan adam kendinde bir eksiklik hisseder. Mutsuz olur, sinirlenir, ne bileyim olmadık biçimde tepki verir. Otomatik kapı adam ayırmıyor, hiç hemşericilik yok, müşterinin zengini, fakiri yok hepsine aynı muamele. Kapı açıldığı gibi usulca kapandı. Ellili yaşlarda iyi giyimli iki kadın girdi içeriye. Kadınlardan bir tanesi yüksek perdeden seslendi görevliye;

Çölde Çay var mı?

Öğrenciler az önce sahnelenen acayiplikten sonra makara yapmaya hazırdılar zaten aralarında hep bir ağızdan şu cümleleri kurdular fısıltı ile;
“Çölde su bile yok”
“Yok canım!!”
“Olmaz olur mu?”
“Çölde yağmurdan nem kapıyorlarmış”
“Çöle yağmur yağar mı abartmayın siz de”
“Yağmaz”
“Yağarsa çöl olmaz”
“Çöl kuru olur”
“Kuru bir çöl”
“Yağmazsa nasıl nem kapacak teyzem?”
Geyiğin sonu gelecek gibi değildi. Bir tanesi “Yeter lan, duyarsa çemkirmesin bize” diyerek susturmaya çalıştı diğerlerini. Sustular. Beraberce dinlemeye koyulduk.

“Çölde çay var mı dedim size?”
“Yok hanımefendi”…
Kadın hayretler içerisinde “Yaaa?”
Görevli “DVD’si var ama.”
Kadın; “Hmm. Senaristi kim?”
Görevli; “Vallahi bilmiyorum”
Kadın; “Getirin bakiym şuna”

Görevli yandaki bölmeye gidip kısa bir süre gözden kayboldu. Döndüğünde elinde malum DVD vardı. Kadın çantasından yakın gözlüklerini çıkartıp, hizalayarak yüzüne yerleştirdi, DVDyi eline alıp, aldığı gibi hiç bakmadan anında geri uzattı.
Kadın; “Bu olmaz, kitap değil bu”
Görevli bir şey demedi ama gözlerini iki tur döndürdüğüne yemin edebilirim.

Kadınlar geldikleri kapıya yöneldiler. Kapı açılmayınca çocuksu cilveler yapıp açtırmaya çalıştılar, hayır yanıtını duyunca tıpış tıpış dükkanı terk ettiler.

Kırk yıl düşünsem bir dvd alırken “bunu senaristi kim?” sorusu ile karşımdakini dumura uğratmak aklımın ucundan geçmez ya da bir kitap için cilt sayısını azaltacak pazarlıklara kalkışamam. Böyle komik tanıklıklar bazen hoş oluyor. Senaristli soruyu duyduğumdan beri kafamdan soruyu soran tipi bir öyküye oturtmaya çalışıyorum olmuyor, nihayet buraya yazdım kurtuldum, inşallah aklımda dolanmayı keser, rahat ederim.

Görevliye sanki cenaze evini ziyaret etmiş gibi tanrıdan sabırlar ve iyi günler dileyerek çıkış kapısına ilerledim.

Hepimiz hayata bir ucundan tutunmuş asılıyoruz. Başımıza gelenlere bazen hayret edip bazen de gülüyoruz. Başkalarını göz ucuyla izliyoruz, kulak kabartıyoruz. Öğlen vakti, hava da soğuksa kitapçılarda iyi malzeme var; Hem kitap, hem insan. Benden söylemesi.